Του Δημήτρη Στεργίου*
Λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι μεγάλη ήταν η συμβολή των Βλάχων της Ακαρνανίας στους εθνικούς αγώνες. Πολλές ιστορίες για τα κατορθώματά τους και κυρίως, τη συμμετοχή των Βλάχων των χωριών αυτών στην Επανάσταση του 1821 μου τις έχουν διηγηθεί γέροντες της Παλαιομάνινας, οι οποίοι μάλιστα είχαν ηλικία άνω των 95 ετών και, συνεπώς, ήταν ακόμη νωπή στη μνήμη τους η παράδοση τέτοιων ιστοριών από τους πατεράδες και παππούδες τους. Αν μάλιστα, ληφθεί υπόψη ότι οι αναμνήσεις είναι πιο έντονες όσο περνούν τα χρόνια, τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι όλες σχεδόν οι ιστορίες αυτές είναι πραγ
ματικές.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τις παραδόσεις αυτές, οι Βλάχοι της Ακαρνανίας, από την επαύριον κιόλας της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, πύκνωσαν τις τάξεις των πρώτων κλεφτών και αρματολών. Αναφέρονται τα ονόματα των Νούσια, Μήλα, Φέρρα, Χολέβα, Σπανού, Κάμπου, Μπομπόλη, Μπίκα και Αποστόλου. Η παράδοση αναφέρει ότι το μένος των Βλάχων κατά των Τούρκων ήταν τόσο μεγάλο, ώστε τους κατάσφαζαν σαν αρνιά. Οι οπλαρχηγοί Πάγκιος, Ναούμης, Μπίλης, Ζώγας, Καραϊσκος και Γιάγκας έχουν γίνει θρύλος στην περιοχή για τα ανδραγαθήματά τους.
Οι ιστοριοδίφες επισημαίνουν ακόμη ότι οι Βλάχοι της Ακαρνανίας πήραν μέρος στη μάχη της 8ης Ιουνίου 1821 στο Αγρίνιο, υπό τον Γ. Βαρνακιώτη, της 10ης Αυγούστου 1822 στην Πλάκα, επίσης, υπό τον Βαρνακιώτη, στην Α΄Πολιορκία του Μεσολογγίου στις 25 Οκτωβρίου 1822, στη μάχη της 23ης Σεπτεμβρίου 1823 στην Παλιοσάλτσενα Αιτωλικού κατά του Μουσταή Πασά της Σκόνδρας. Ακόμη στις 13 Ιουνίου 1823 εισέρχονται με τον Μήτσο Κατσικογιάννη στο Μεσολόγγι, που πολιορκούσε ο Κιουταχής και πήραν μέρος στη μάχη της 29ης Αυγούστου 1825 στο Μαχαλά Ακαρνανίας υπό τον Γεώργιο Καραϊσκάκη, στη μάχη της 28ης Σεπτεμβρίου 1825, όπου καταστράφηκε η βάση του Κιουταχή στον Καρβασαρά (Αμφιλοχία), στην έξοδο του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826 υπό τον Ανδρέα Γριβογιώργο, στη μάχη της 24ης Νοεμβρίου 1826 στην Αράχωβα υπό τον Γεώργιο Καραϊσκ
άκη, στη μάχη της Πέτρας στις 12 Σεπτεμβρίου 1829 και άλλες.
Η παράδοση αναφέρει ότι έπεσαν στην έξοδο του Μεσολογγίου πολλοί Ελληνόβλαχοι, όπως οι Δημονίτσας, Καραμάνης, Κύργιος, Τόγιας, Τσαμπάζης, Σιδέρης, Τάκος, Λίλλης, Τσιμπούκης, Βρέττας, Πόπης, Παππάς, Στεργίου ή Οστάς (πρόγονος του συγγραφέα) και Τσέλιος. Θρυλική, επίσης, έχει παραμείνει η μορφή του φαναντικού διώκτη των κοτζαμπάσηδων οπλαρχηγού Φίλιππα Ζώγα από την περιοχή της Μήλας της Παλαιομάνινας. Στην ιερή φάλαγγα των πρωταγωνιστών της εθνεγερσίας περίβλεπτη θέση κατέχουν οι Βλάχοι της Ακαρνανίας.
Εκτός από τους ήρωες που ήδη αναφέρθηκαν, έπεσαν κατά περιόδους οι Μπαμπάνης, Τσίπης, Φλώρος, Μπίτας, Νίτσας, Χατζής, Κοσσόβας, Τσέπας, Γκόντας και Σιδέρης. Για όλους αυτούς βρέθηκαν στοιχεία στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Η παράδοση, εκτός από τους εξοδίτες που αναφέρθηκαν, μνημονεύει ακόμη τους Τσαούση, Αδάμο, Ράπτη, Φέρρα, Τσέλιο, Ντεμούση, Καμπέρη, Κωστάκο, Κέκο, Κάκκο, Μήλα, Νούσια, Νάκα, Γιαννάκη, Μπρατζιώτη, Αποστόλου και Τσέπα.
(* Δημοσιογράφος από την Παλαιομάνινα. Διετέλεσε διευθυντής του «Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής», διευθυντής Σύνταξης της εφημερίδας «Απογευματινή» και του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» και στέλεχος – αρθρογράφος επί 30 χρόνια στις εφημερίδες «Τα Νέα» και «Το Βήμα»).
Λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι μεγάλη ήταν η συμβολή των Βλάχων της Ακαρνανίας στους εθνικούς αγώνες. Πολλές ιστορίες για τα κατορθώματά τους και κυρίως, τη συμμετοχή των Βλάχων των χωριών αυτών στην Επανάσταση του 1821 μου τις έχουν διηγηθεί γέροντες της Παλαιομάνινας, οι οποίοι μάλιστα είχαν ηλικία άνω των 95 ετών και, συνεπώς, ήταν ακόμη νωπή στη μνήμη τους η παράδοση τέτοιων ιστοριών από τους πατεράδες και παππούδες τους. Αν μάλιστα, ληφθεί υπόψη ότι οι αναμνήσεις είναι πιο έντονες όσο περνούν τα χρόνια, τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι όλες σχεδόν οι ιστορίες αυτές είναι πραγ
ματικές.Σύμφωνα, λοιπόν, με τις παραδόσεις αυτές, οι Βλάχοι της Ακαρνανίας, από την επαύριον κιόλας της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, πύκνωσαν τις τάξεις των πρώτων κλεφτών και αρματολών. Αναφέρονται τα ονόματα των Νούσια, Μήλα, Φέρρα, Χολέβα, Σπανού, Κάμπου, Μπομπόλη, Μπίκα και Αποστόλου. Η παράδοση αναφέρει ότι το μένος των Βλάχων κατά των Τούρκων ήταν τόσο μεγάλο, ώστε τους κατάσφαζαν σαν αρνιά. Οι οπλαρχηγοί Πάγκιος, Ναούμης, Μπίλης, Ζώγας, Καραϊσκος και Γιάγκας έχουν γίνει θρύλος στην περιοχή για τα ανδραγαθήματά τους.
Οι ιστοριοδίφες επισημαίνουν ακόμη ότι οι Βλάχοι της Ακαρνανίας πήραν μέρος στη μάχη της 8ης Ιουνίου 1821 στο Αγρίνιο, υπό τον Γ. Βαρνακιώτη, της 10ης Αυγούστου 1822 στην Πλάκα, επίσης, υπό τον Βαρνακιώτη, στην Α΄Πολιορκία του Μεσολογγίου στις 25 Οκτωβρίου 1822, στη μάχη της 23ης Σεπτεμβρίου 1823 στην Παλιοσάλτσενα Αιτωλικού κατά του Μουσταή Πασά της Σκόνδρας. Ακόμη στις 13 Ιουνίου 1823 εισέρχονται με τον Μήτσο Κατσικογιάννη στο Μεσολόγγι, που πολιορκούσε ο Κιουταχής και πήραν μέρος στη μάχη της 29ης Αυγούστου 1825 στο Μαχαλά Ακαρνανίας υπό τον Γεώργιο Καραϊσκάκη, στη μάχη της 28ης Σεπτεμβρίου 1825, όπου καταστράφηκε η βάση του Κιουταχή στον Καρβασαρά (Αμφιλοχία), στην έξοδο του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826 υπό τον Ανδρέα Γριβογιώργο, στη μάχη της 24ης Νοεμβρίου 1826 στην Αράχωβα υπό τον Γεώργιο Καραϊσκ
άκη, στη μάχη της Πέτρας στις 12 Σεπτεμβρίου 1829 και άλλες.Η παράδοση αναφέρει ότι έπεσαν στην έξοδο του Μεσολογγίου πολλοί Ελληνόβλαχοι, όπως οι Δημονίτσας, Καραμάνης, Κύργιος, Τόγιας, Τσαμπάζης, Σιδέρης, Τάκος, Λίλλης, Τσιμπούκης, Βρέττας, Πόπης, Παππάς, Στεργίου ή Οστάς (πρόγονος του συγγραφέα) και Τσέλιος. Θρυλική, επίσης, έχει παραμείνει η μορφή του φαναντικού διώκτη των κοτζαμπάσηδων οπλαρχηγού Φίλιππα Ζώγα από την περιοχή της Μήλας της Παλαιομάνινας. Στην ιερή φάλαγγα των πρωταγωνιστών της εθνεγερσίας περίβλεπτη θέση κατέχουν οι Βλάχοι της Ακαρνανίας.
Εκτός από τους ήρωες που ήδη αναφέρθηκαν, έπεσαν κατά περιόδους οι Μπαμπάνης, Τσίπης, Φλώρος, Μπίτας, Νίτσας, Χατζής, Κοσσόβας, Τσέπας, Γκόντας και Σιδέρης. Για όλους αυτούς βρέθηκαν στοιχεία στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Η παράδοση, εκτός από τους εξοδίτες που αναφέρθηκαν, μνημονεύει ακόμη τους Τσαούση, Αδάμο, Ράπτη, Φέρρα, Τσέλιο, Ντεμούση, Καμπέρη, Κωστάκο, Κέκο, Κάκκο, Μήλα, Νούσια, Νάκα, Γιαννάκη, Μπρατζιώτη, Αποστόλου και Τσέπα.
(* Δημοσιογράφος από την Παλαιομάνινα. Διετέλεσε διευθυντής του «Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής», διευθυντής Σύνταξης της εφημερίδας «Απογευματινή» και του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» και στέλεχος – αρθρογράφος επί 30 χρόνια στις εφημερίδες «Τα Νέα» και «Το Βήμα»).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου